สันติสุข
พระพุทธเจ้าสอนว่า “นตฺถิ สนฺติปรํ สุขํ”
“สุขอื่นยิ่งกว่าความสงบไม่มี”
หมายความว่า
ความสุขอื่นมีเช่นกับความสุขในการดูละครดูหนัง
ในการเข้าสังคม
ในการมีคู่รัก คู่ครอง
หรือในการมีลาภยศ
ได้รับความสุขสรรเสริญ และได้รับความสุขจากสิ่งเหล่านี้ก็สุขจริง
แต่ว่าสุขเหล่านี้มีทุกข์ซ้อนอยู่ทุกอย่าง ต้องคอยแก้ไขปรับปรุงกันอยู่เสมอ
ไม่เหมือนกับความสุขที่เกิดจากสันติ ความสงบ ซึ่งเป็นความสุขที่เยือกเย็น
และไม่ซ้อนด้วยความทุกข์ และไม่ต้องแก้ไขปรับปรุงตกแต่งมาก
เป็นความสุขที่ทำได้ง่ายๆ
เกิดกับกายใจของเรานี่เอง
อยู่ในที่เงียบๆ คนเดียวก็ทำได้
หรืออยู่ในสิ่งแวดล้อมสังคมก็ทำได้
ถ้าเรารู้จักแยกใจหาสันติสุข
กายนี้ก็เพียงสักแต่ว่าอยู่ในที่ระคนด้วยความยุ่ง
สิ่งแวดล้อมเหล่านั้นไม่ยุ่งมาถึงใจ
แม้เวลาเจ็บหนัก มีทุกขเวทนาปวดร้าวไปทั่วกาย
แต่เรารู้จักทำใจให้เป็นสันติสุขได้
ความเจ็บนั้นก็ไม่สามารถจะทำให้ใจเดือดร้อนตามไปด้วย
เมื่อใจสงบแล้ว
กลับจะทำให้กายนั้นสงบ หายทุกขเวทนาได้ด้วย
และประสบสันติสุข ซึ่งไม่มีสุขอื่นยิ่งกว่าสันติสุขนั้น
ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาฝ่าฝืนของเรา
อย่าไปเร่งรัดให้เสียกำลังใจ
คงรักษาใจให้เป็นอิสระมั่นคงอยู่เสมอ
ไม่หวั่นไหวไปตามเหตุการณ์เหล่านั้น
เป็นเหตุให้ใจตั้งอยู่ในสันติสุข
เป็นอิสระเกิดอำนาจทางจิตที่จะใช้ทำกิจ
อันเป็นหน้าที่ของตนได้สำเร็จสมประสงค์
“นตฺถิ สนฺติปรํ สุขํ - สุขอื่นยิ่งกว่าความสงบไม่มี”
เจ้าคุณพระยานรรัตนราชมานิต (ธมฺม วิตกฺโก ภิกขุ)
